Thứ ba, 18/1/2011, 10:52 GMT+7

Ngôn ngữ trong luật giao thông và hộ chiếu

 Theo VnExpress

 

 

Kính gởi VnExpress và các quí độc giả,

Trải qua gần 10 năm sống, học tập, và làm việc ở Australia, tôi nhận ra hai điều mà hầu như ai là người Việt đi sinh sống ở các nước đều đã và sẽ gặp phải.

Vì là ý kiến cá nhân và lời văn không mạch lạc, nếu có điều gì không phải mong các quí vị bỏ qua cho và thật lòng góp ý xây dựng.

"Ưu Tiên" và "Nhường Đường"

Thứ nhất, đó là vấn đề về tâm lý tham gia giao thông của người Việt Nam ở Việt Nam. Ngày xưa, tôi học và thi luật giao thông ở Việt Nam, trong luật thường có cụm từ "Ưu Tiên". Ví dụ như, người tham gia giao thông trong trục đường này phải "ưu tiên" cho người tham gia giao thông ở đường kia; hoặc là "ưu tiên" cho loại phương tiện này, phương tiện kia... Nói chung, cụm từ "Ưu Tiên" được dùng nhiều trong luật giao thông mà tôi được học.

Chính cụm từ "Ưu tiên" này, có phải chăng đã xây dựng ra một tâm lý chung khi giao thông là "giành giật" để được đi trước, đi trên. Bởi vì, tâm lý chung là : tại sao tôi phải "Ưu tiên" cho anh kia. Tại sao tôi không được "Ưu Tiên", tôi cũng có quyền được "Ưu Tiên" chứ.... Cho nên, quy hình chung, ai ra đường cùng "giành giật" cái quyền "Ưu Tiên" để được đi trước, đi nhanh cả.

Vì cụm từ "Ưu Tiên" này đã khắc sâu vô tâm lý người học luật, nên ra đường là phải "GIÀNH". Chính vì vậy mà ở Việt Nam khi ra đường mạnh ai nấy đi miễn đi được là đi.

Khi tham gia học luật giao thông ở Australia, tôi đọc đồng thời 2 cuốn sách luật, 1 phiên bản tiếng Anh, và 1 phiên bản tiếng Việt. Trong toàn bộ cuốn tiếng Việt, tôi tâm đắc nhất 2 từ được dịch ra từ tiếng Anh, đó là cụm từ " Nhường Đường" = "Give Way". Theo ý kiến cá nhân tôi, chữ " Nhường Đường" nó thể hiện trách nhiệm và nghĩa vụ của người tham gia giao thông của người này đối với người kia hơn, tạo ra tâm lý hòa bình hơn, không còn thấy cái cảm giác chen lấn giành giật. Trong lúc tham gia giao thông, sẽ chỉ còn nghe thấy cụm từ " Nhường Đường" khi người này nhắc nhở người kia, phải chăng vô hình chung sẽ khắc vô đầu mỗi người rằng mỗi người nhường nhịn nhau trong cách đi đường.

Phải chăng, các nhà làm luật, in luật, và truyền bá luật trên những phương tiện thông tin đại chúng, thiết nghĩ nên thay đổi cụm từ "Ưu Tiên" trở thành " Nhường Đường" để một phần nào đó làm giảm bớt cảnh tham gia giao thông lộn xộn như hiện nay. Rất mong được sự đánh giá của các chuyên gia tâm lý học, và ngôn ngữ học khắp nơi về suy nghĩ này.

Tên họ trong passport

Điều thứ hai tôi muốn chia sẻ với quý vị đó là những khó khăn về tên họ trong passport Việt Nạm.

Ví dụ, tên tiếng Việt là: Nguyễn Thị Hồng Ngọc, hay là: Đinh Văn Hùng. Thì khi thi bằng lái xe ở Australia (tương đương với CMND ở Việt Nam), người tên Ngọc thì sẽ thành tên "Thị", người tên Hùng thì sẽ thành tên "Văn". Bởi vì, trong passport Việt Nam, phần "Họ và Tên/ Full name", ghi là Nguyễn Thị Hồng Ngọc, cho nên khi qua Úc, người ta xác định: first name = Thị, second name = Hồng, third name = Ngọc. Chắc chẳng ai muốn mình tên Thị hoặc tên Văn trong khi mình tên Ngọc và tên Hùng, đúng không quí vị?

Gần như 100% người Việt ở nước ngoài đều gặp phải điều này, chính vì vậy mà họ buộc phải làm giấy đổi tên để cho khỏi gặp rắc rối trong các giao dịch, hoặc muốn giữ lại tên Việt thì đợi vô quốc tịch rồi khai từng tên họ riêng biệt (Last Name: Nguyễn, Middle name: Thị Hồng, First name: Ngọc).

Thiết nghĩ, cơ quan có thẩm quyền nên xem xét lại điều này, bằng cách thêm 1 dòng ở trên phần tên họ, thay vì để " Họ và tên/ Full name", thì nên ghi " Last name, Middle Name, First Name" trên mỗi chữ của họ tên. Như vậy, sẽ giúp người Việt giữ đúng tên Việt khi đi học hoặc sinh sống và làm việc ở các nước.

Passport hiện tại ghi:
Họ và tên/Full name
NGUYỄN THỊ HỒNG NGỌC
P<<<<<<<<<<<<<

Nên ghi như sau?
Last name Middle name First name
NGUYỄN THỊ HỒNG NGỌC
P<<<<<<<<<<<<

Trên đây là những nhìn nhận từ cá nhân qua những kinh nghiệm đã gặp phải mà lâu lắm rồi tôi mới có dịp để chia sẻ với quý vị. Với mong muốn rằng, vô tình những quý vị có liên quan và có trách nhiệm sẽ nhìn nhận ra hai điều vô cùng nhỏ nhặt trên nhưng cũng vô cùng to lớn vì nó ảnh hưởng đến đời sống của chính người Việt Nam. Mong ước rằng sẽ có những thay đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho tất cả người Việt Nam sống ở Việt Nam và trên toàn thế giới.

Tết đang đến gần, kính chúc VnExpress ngày càng thành công và chúc mọi điều tốt đẹp đến với quý vị độc giả.

Trân trọng kính chào.

Tina Lê